De Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekerk is de parochiekerk van Oostham, gelegen aan het Heldenplein. De kerk is opgedragen aan Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte.

Het eerste kerkje ontstond vermoedelijk in het begin van de 8ste eeuw. Omstreeks 900 werd een steviger duurzamer kerk opgetrokken uit ijzerzandsteen. Dit was een eenbeukige kerk met rechthoekig koor. Fundamenten hiervan werden in 1940 aan het licht gebracht. Ook uit de 10e eeuw dateert het -nog bestaande- benedenste deel van de kerktoren, die daarmee tot de oudste van België wordt gerekend.

De eerste vergroting stamt uit de 14de eeuw en werd uitgevoerd in opdracht van de Abdij van Averbode, die het patronaatsrecht van de parochie bezat. Het betrof de toevoeging van een laatgotisch koor en transeptarmen. In 1603 werd de kerk uitgebreid tot een pseudobasiliek, waartoe twee zijbeuken werden aangebracht. Ook werd een kapel voor de Heren van Ham ingericht. Grote herstellingen vonden plaats in 1749, 1757 en 1758. Van 1836-1839 werden de kapelgevels afgebroken en werd het geheel onder één dak gebracht. Ook werd een portaal in de toren aangebracht, terwijl de kapel van de Heren van Ham tot sacristie werd verbouwd.

In 1934 werd -onder leiding van architect Christiaens- een nieuw, neogotisch schip gebouwd, met neogotisch koor, dat haaks op de oorspronkelijke kerk stond. Hieraan werd de vroegere noordbeuk opgeofferd. De kerk werd echter door brand verwoest op 11 mei 1940. Slechts de buitenmuren en de toren bleven gespaard. Van 1956-1958 werd de kerk, naar de situatie van ná 1934, herbouwd door architect N. van Malleghem.

Bouwwerk

Het onderste deel van de gedrongen, vierkante kerktoren bestaat nog steeds uit het ijzerzandsteen van de jaren 10e eeuw. Het is uitgevoerd in opus spicatum. Vroeger was de toren geheel gesloten, het portaal werd eerst in 1836 aangebracht. Het bovendeel is van hout en bedekt met leien. Het heeft een gedrongen, ingesnoerde naaldspits. De toren is één der oudste en merkwaardigste van België.

Het oorspronkelijke schip is uitgevoerd in baksteen, met zandstenen speklagen, terwijl het neogotische transept in ijzerzandsteen is uitgevoerd.

Kunstschatten

De kerk bezit een rijke beeldenschat, bestaande uit negentien houten heiligenbeelden die voor het merendeel uit de 16e eeuw stammen. Minstens vier beelden (Lucia, Lambertus, Barbara en Catharina) werden vervaardigd door de zogeheten Meester van Ham. Ook is er een houten 16e-eeuws Christoffelbeeld, een gotische Ecce Homo uit de 15e eeuw, en een processiemadonna uit de 18e eeuw.

Begraafplaats

Op de naast de kerk gelegen voormalige begraafplaats werd in 2004 een monumentenpark ingericht, waar de oorlogsmonumenten uit de gemeente Ham een plaats hebben gekregen.

NIEUWE PAROCHIE

Met de publicatie in het Staatsblad op 30 oktober, is de fusie van de Sint-Lambertusparochie Kwaadmechelen en de O.L. Vrouw Geboorteparochie Oostham een feit. Met de installatie van de nieuwe Kerkraad op 27 november,  kon de nieuwe parochie O.L. Vrouw Geboorte Oostham van start gaan. Wij hopen en wensen dat deze nieuwe parochie een thuis mag worden voor gelovigen uit Oostham en Kwaadmechelen.

Sint-Lambertuskerk:

Moderne kerk met de oorspronkelijke gotische westtoren van 1615. In 1840 werd de oude kerk afgebroken en herbouwd, in 1940 werd ze nogmaals volledig vernield door brand, en heropgebouwd in 1953-1956. Bij opgravingen in 1956 werden de grondvesten van een romaans kerkje blootgelegd.

De vierkante, massieve, 56 meter hoge westtoren, typisch voor de Kempische gotiek in Brabantse hooggotische stijl is geklasseerd. Enkel de onderbouw van de toren rest nog van het vroegere kerkgebouw.

17 september 2023

LAATSTE EUCHARISTIEVIERING

SINT-LAMBERTUSKERK KWAADMECHELEN

Laatste misviering in kerk van Kwaadmechelen: “Wel en wee van hele familie hier meegemaakt”

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/09/17/laatste-misviering-in-kerk-van-kwaadmechelen/#

Foto’s van de laatste eucharistieviering in de St.-Lambertuskerk te Kwaadmechelen via deze link: https://photos.app.goo.gl/akiLSzH6jesw69R39

De bisschop heeft per decreet dd. 31 maart 2023 beslist de parochie van Sint-Lambertus Kwaadmechelen op te heffen. Het grondgebied van de opgeheven parochie wordt gevoegd bij dat van de parochie O.L.V.-Geboorte Oostham. De naam van de parochie die door de samenvoeging ontstaat, luidt: O.L.V.-Geboorte Oostham. De beslissing treedt in werking op de datum waarop het ministerieel besluit tot samenvoeging van de parochies in het Belgisch Staatsblad verschijnt.

NIEUWE PAROCHIE

Met de publicatie in het Staatsblad op 30 oktober, is de fusie van de Sint-Lambertusparochie Kwaadmechelen en de O.L. Vrouw Geboorteparochie Oostham een feit. Met de installatie van de nieuwe Kerkraad op 27 november,  kon de nieuwe parochie O.L. Vrouw Geboorte Oostham van start gaan. Wij hopen en wensen dat deze nieuwe parochie een thuis mag worden voor gelovigen uit Oostham en Kwaadmechelen.